De zorg. Regelmatig is ze in het nieuws: positief, soms negatief. Nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen binnen de ontzettend grote wereld van de gezondheidszorg, maar ook fouten en ronduit slechte zorgverleners kunnen roet in het eten gooien. Soms zelfs met fatale afloop.  Toch is er weinig te horen over het belangrijkste onderdeel van de gezondheidszorg, ik durf wel te zeggen de essentie: menselijkheid.

Want de zorg is bij uitstek dé plek waar met mensen wordt gewerkt. Het is zoveel breder dan alleen mensen wassen, pilletjes aanreiken en ‘beter maken’. Het gaat om het bieden van comfort, het motiveren, ondersteunen van mensen en de kwaliteit van leven verbeteren. Alleen genezen, dat is het allang niet meer.

Ik ben Alex, derdejaars student HBO-V aan de Hogeschool Rotterdam. Ik werk op het moment als stagiair verpleegkundige bij de Zonnehuisgroep te Vlaardingen, een somatische verpleeghuisafdeling. Eerder heb ik al ervaring opgedaan in de psychogeriatrie, de thuiszorg en neurorevalidatie. Daarnaast ben ik ‘opstapper’ (lees: bemanningslid) op een reddingboot van de KNRM, een functie die in principe niet medisch is, maar die wel veel invloed heeft op mijn ervaring en toekomstbeeld. Met een voorliefde voor acute zorg, een klein beetje spanning en adrenaline en werkgrage handjes ben ik de opleiding HBO-V gestart, om door te kunnen stromen naar de ambulancezorg.

Binnen de wereld van de gezondheidszorg is de functie van de HBO-verpleegkundige steeds belangrijker en omvangrijker geworden. Regieverpleegkundigen – zoals zij nu worden genoemd – werken naast de standaard verpleegkundige taken ook overstijgend. Zo zijn zij uitgerust om te indiceren en de samenwerking tussen verschillende disciplines te verbeteren en bovenal om de kwaliteit van zorg en personeel te bevorderen. Zoals Lambregts, Grotendorst en Merwijk (2016) beschreven in het BN2020: “Het begrip “verpleegkundig leiderschap” omvat het nemen van de regie als regieverpleegkundige over het verpleegkundig vakgebied”. Ik denk dat de grootste ontwikkeling op dit moment op verpleegkundig gebied zit in het verlenen van persoonsgerichte zorg, waarbij de kwaliteit van zorg niet alleen hoog is maar ook optimaal aansluit op die behoeften van de zorgvrager, wat een efficiënte en effectieve zorgverlening betekent.

Voor mij staat vooral het stukje kwaliteitsverbetering en leiding nemen centraal, door mijn ambitie om in de ambulancezorg te gaan werken. Hier is de zorg die wordt geleverd maar van korte duur, maar tegelijkertijd is de kwaliteit wel van dusdanig belang dat het verschil tussen leven en dood kan worden gemaakt.

Visie en ontwikkelingen

De laatste tijd zijn er binnen de zorgwereld veel veranderingen doorgedrongen, hierbij is het verpleegkundige vak niet gespaard. Allereerst de differentiatie van de regieverpleegkundige en de bijbehorende taken zoals indiceren en bijvoorbeeld de thuiszorg is belangrijker geworden, in welke de regieverpleegkundige dan weer een prominente, leidende positie heeft: de wijkverpleegkundige. Ook nieuwe ontwikkelingen zoals de E-health, de implementatie van machines en zelfs robots en het ‘langer thuis blijven wonen’ spelen een rol (Rijksinsituut voor Volksgezondheid en Milieu, Ministerie van Volksgezondheid en Sport). Daarnaast zijn er ook sociale en politieke veranderingen die veel invloed hebben op het werk van de verpleegkundige, zoals het omgaan met privacy, de toenemende vergrijzing en daarmee multimorbidideit en dus  het complexer worden van de verleende zorg.

Naar mijn idee scherpen deze punten de rol van de regieverpleegkundige des te meer. Deze verpleegkundige zal bijvoorbeeld in een wijkteam door middel van een leidende functie kunnen inspireren, verbeteren en zorg op de zorgvrager afstemmen, waarmee dus zowel de kwaliteit van zorg als de persoonsgerichte zorg tot zijn recht komt. Door de zorg persoonsgericht te houden wordt niet alleen een kwalitatief goede dienst geleverd, maar blijft er ook menselijkheid in het zorgproces, iets waarvoor ik gedurende mijn carrière voor wil blijven zorgen.

Ook binnen het vakgebied van de acute zorg verandert er veel. Waar enerzijds de complexiteit van zorg toeneemt, de hoeveelheid spoedritten voor ambulances toenemen en er een groeiend tekort is aan ambulanceverpleegkundigen, neemt ook de agressie tegen hulpverleners toe (Witte Kruis, 2019). Om die uitdaging aan te kunnen gaan moeten er wel ontwikkelingen worden doorgevoerd, waarvoor de regieverpleegkundigen – in dit geval ambulanceverpleegkundigen en SEH-verpleegkundigen – weer een grote rol spelen.

Verpleegkundig leiderschap: een leven lang leren!

Ik geloof dat we vastroesten als we stilzitten. Dat onze geest scherp moet worden gehouden, door ons actief in te zetten voor verbetering en leren. Juist de regieverpleegkundige moet hier zelf zorg voor dragen, want juist zij is de aangewezen persoon die de kwaliteit van zorg in het team moet verbeteren en hoe kan dat, als zij zelfs niet up-to-date is? Niet, dat is onmogelijk. Om op peil te blijven en dus ook goed te kunnen blijven functioneren als regieverpleegkundige is het nodig om continu te leren, door middel van cursussen, scholingen en lezingen, maar ook praktijkoefeningen en workshops of seminars (V&VN, 2018).

Professionaliteit evenals bekwaamheid moeten worden bijgehouden, deze zijn niet vanzelfsprekend.

Zelfanalyse

Om mijn eigen kwaliteiten en valkuilen beter in beeld te brengen heb ik een combinatie van een groepsrollentest en een SWOT-analyse gemaakt. De SWOT-analyse dient vooral voor mijzelf: wat kan ik en waarin zitten valkuilen en kan ik verbeteren. De groepsrollentest heb ik gemaakt omdat ik het belangrijk vindt dat een team goed kan functioneren, wat wordt bespoedigd als een team alle ‘rollen’ bezit en iedereen zijn of haar functie beter kent.

Hieronder volgen de twee analyses:

Nu en de toekomst: dit heb ik nodig

Ik heb ik het kader van een leven lang leren dit schooljaar vijf workshops gevolgd, waarvan drie intern en twee extern. Deze workshops heb ik gekozen om hun effect en nut voor nú, maar ook voor na de opleiding.

Farmacotherapie

Deze workshop heb ik gevolgd in het kader van medicatieveiligheid. Ik merk in de praktijk dat niet iedereen goed omgaat met medicatie en veiligheid, maar zelf mis ik ook kennis en kunde omtrent dit gebied. In de toekomst zullen zorgvragen complexer worden en zal multimorbiditeit vaker voorkomen, waardoor ook polyfarmacy meer invloed zal gaan hebben. Om mijzelf hierop voor te bereiden leek deze workshop mij geschikt. In de workshop heb ik meerdere casussen uitgewerkt, zijn polyfarmacy en de bijwerkingen, interacties en contra-indicaties duidelijk aan bod gekomen.

Wondzorg

In mijn huidige stage op een somatische afdeling komen wonden relatief veel voor, waardoor het voor mij op dit moment van groot belang is om hiermee goed om te kunnen gaan. Op de afdeling mis ik duidelijke afspraken en kennis over de behandeling van verschillende soorten wonden. Door het volgen van deze workshop ben ik bewust geworden van de verschillende meetinstrumenten zoals het TIME-model en de middelen die bij verschillende soorten wonden kunnen worden ingezet. Hierbij heb ik ook in groepsverband kunnen samenwerken met medestudenten die ik niet kende, waardoor ook het samenwerken met andere beroepsbeoefenaren heb kunnen oefenen.

Acute zorg

Voor mij is de keuze van acute zorg vanzelfsprekend. Aangezien ik aspireer om in dit werkveld te mogen gaan functioneren wilde ik graag al oefenen en kennis opdoen op dit gebied. Tijdens de workshop zijn meerdere casussen uitgespeeld en veel vragen behandeld volgens een presentatie. Klinisch redeneren was een prominent onderdeel hiervan. Ik heb hier veel vragen beantwoord en ook de SBAR en ABCDE kunnen beoefenen bij een casus, waardoor ik ben verbeterd op het gebied van communicatie en klinisch redeneren.

Palliatieve zorg

Omdat op de afdeling waar ik werk en heb gewerkt relatief veel overlijdensgevallen voorkomen die goed zijn te voorspellen, leek palliatieve zorg een logische workshop om te volgen. Deze werd via de afdeling georganiseerd en is samen met andere instellingen in werking gesteld. Hierbij is vooral ervaring uitgewisseld tussen HBO-verpleegkundigen vanuit verschillende instanties, zoals ziekenhuizen, thuiszorg en verpleeghuizen. Ik heb hier tools en ervaringen ontvangen waarmee ik palliatieve zorg voor patiënten niet alleen beter, maar ook persoonsgerichter en haalbaar kan maken.

LIVEX 2019

Voor mijn vrijwilligersfunctie bij de KNRM heb ik deelgenomen aan de LIVEX 2019, een grootschalige rampenoefening voor de KNRM, Nederlandse Kustwacht, Defensie, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, Brandweer, Ambulance en Rode Kruis. Hier is het ontruimen van een cruiseschip beoefend, inclusief redden van evacuees, triage, vervoer naar de wal en overdracht naar ziekenhuizen of andere opvang. Tijdens deze oefening heb ik aan boord van het cruiseschip en de reddingboot triage verricht onder een groep van ongeveer 12 slachtoffers, waardoor de prioritering en overdracht verbeteren. Ook heb ik eerste zorg verleend en de overdracht naar de ambulance en rode kruis via de SBAR kunnen beoefenen.

Literatuur